Beuningen – In de nacht van 22 op 23 juni 2013 wordt herdacht, dat 70 jaar geleden in 1943, een Engelse bommenwerper neerstortte in Beuningen. Van de 7 bemanningsleden overleefde slechts één man de ramp. Er zijn nog maar weinig ooggetuigen van die bizarre gebeurtenis. Beuningen.nieuws.nl zocht een van deze mensen op en sprak met hem over wat hij als 11 jarige jongen zag en welke impact die gebeurtenis heeft gehad op zijn leven. Zijn naam is Ab Bruisten, de inmiddels 81 jarige Ab woont al zijn hele leven in Beuningen en is daar welbekend. Na de hartelijke ontvangst in de gezellige woonkamer steekt Ab meteen van wal. Zijn vrouw schuift aan met alle beschikbare documentatie.
Door Leonard Holtzer
“Het was 22 juni 1943. Ik kom uit een gezin van 10 kinderen. Vijf jongens en vijf meisjes. Ik was 11 jaar en we waren op dat moment met 7 kinderen thuis op de Koningstraat A223, tegenwoordig met huisnummer 15. Mijn twee oudste zussen werkten in een klooster in Nijmegen en mijn oudste broer was tewerkgesteld als dwangarbeider voor de oorlogsindustrie in Neheim-Hüsten in Duitsland.“
iyd34w7sh19t1i5jchzx3yart
“Het was na middernacht, toen we een enorm gebrom in de lucht hoorden. Dat hoorden we wel vaker, maar deze keer vlogen er rond de 600 bommenwerpers over ons huis om Mülheim te bombarderen. Je kan je voorstellen dat dit enorme schouwspel heel veel geluid voortbracht.“
“We werden gewekt door mijn vader en moesten ons aankleden om in de goot naast ons huis te gaan liggen. Door de heldere nacht zagen we, dat Duitse jagers de Britse toestellen probeerden neer te halen. Plotseling was er een enorme ontploffing in de lucht en ik zag dat een van de vliegtuigen daalde en vervolgens omkeerde. Er ontstond een lichte paniek bij de mensen om ons heen. Ik zag de buren langs ons huis rennen zonder een bepaald doel voor ogen. Overal werd er geschreeuwd.
Ik hoorde op een gegeven moment, dat de motoren van de getroffen bommenwerper stopten en zag, dat een enorme vuurzee zich meester maakte van het toestel. Dit vliegtuig was niet getroffen door het afweergeschut, dat stond op de plek waar nu Electrabel staat, maar was neergehaald door een van de Duitse jagers, die tussen de bommenwerpers door vlogen.“
“Later is gebleken dat de Duitse piloot Hauptmann Werner Baake was, die op dat moment gelegerd was in Gilze-Rijen. Van hem is bekend dat hij een hoge staat van dienst had en dat hij die nacht zelfs 3 Engelse bommenwerpers had neergehaald.”
“Ik volgde de val van de bommenwerper. Een deel van het vliegtuig viel neer 50 m naast ‘de Steeg’ wat we nu kennen als de Wilhelminalaan en een ander deel stortte neer op een kleine 250 m aan de andere kant. Dit bleek later ook uit het proces-verbaal, dat was opgemaakt door de dienstdoende politieagent, de heer Koster.“
“De rest van de nacht hebben we niet meer kunnen slapen. De volgende dag zijn we gaan kijken voordat we naar school gingen. We liepen niet via de weg, maar staken over door de weilanden naar de plek waar het wrak van het vliegtuig lag. In mijn ogen waren de Duitse soldaten, die de wacht hielden, erg jong en bewapend met een geweer.“
“Uit het toestel stak een pilotenlaars. Het was voor mij het eerste en bizarre beeld van de oorlog. Voor mij is toen de oorlog begonnen. Het beeld van die laars blijft mij altijd bij.“
“Later bleek dat een van de vier propellers er eerder was afgevallen in een sloot naast een weiland. Een boer heeft deze in zijn schuur bewaard. Deze propeller is later door hem naar de gemeente gebracht en staat nu als oorlogsmonument in Beuningen tegenover de kerk.“
In 1946 werd er een zwart kruis geplaatst als herinnering in de Steeg.
Vanaf de kerk in Beuningen liepen dan elk jaar op 4 mei onder begeleiding van de fanfare, de inwoners van de gemeente, de kinderen en de sportclubs samen in stille tocht naar de plek waar het vliegtuig neerstortte.
In 1950 is de verwrongen propeller geplaatst en onthuld in het bijzijn van Engelse afgevaardigden, in het plantsoen naast het Gemeentehuis.
“Van de bemanning van de Lancaster SR-J LM325, die is neergestort heeft er maar een de ramp overleefd. Zijn naam is Ted Williams. Zijn functie aan boord was die van sergeant bommenrichter, voor onder in het vliegtuig. Hij is als eerste gesprongen en heeft nooit begrepen, waarom de anderen hem niet zijn gevolgd. Wellicht hebben zij geprobeerd het toestel met zijn dodelijke lading weg te houden van het dorp.“
“Van Ted Williams, weet ik, dat hij in 2004 gestorven is. Na zijn sprong is hij door de westenwind richting Hees bij Nijmegen meegevoerd, waar hij krijgsgevangen is gemaakt. Van zijn tijd als krijgsgevangene heeft hij altijd veel last gehad.“
In 2011 is bij de gemeente een mail ontvangen van Tim Barlow, waar in het verzoek werd gedaan om te zoeken naar ooggetuigen van de gebeurtenis en zo kwamen Ab en zijn vrouw in contact met Tim.
Eight minutes to Beuningen
Tim Barlow is de auteur van het boek ‘Eight minutes to Beuningen‘. Een van de omgekomen bemanningsleden, sergeant Jack Osborne de boordwerktuigkundige, was een oudoom van Tim Barlow. Het boek vertelt het verhaal van het opstijgen van het vliegtuig tot de fatale crash in Beuningen. De titel van het boek verwijst naar de 8 minuten, die de Lancaster rondvloog boven Beuningen vanaf het moment dat het vliegtuig werd getroffen tot de uiteindelijke crash in de weilanden. Bij de onthulling in 1950 van het monument in Beuningen waren de oma en de moeder (als baby) van Tim aanwezig. Jack Osborne was de broer van Tim’s oma.
nnfcya8lafnpmrvph18vc4akv
“Mensen vonden in de omgeving waar het vliegtuig was neergestort verschillende brokstukken en bomscherven. Van deze resten is een soort trofee gemaakt en die hebben ze jarenlang bewaard. Tim heeft de trofee cadeau gekregen van de dames Bruisten (verre familie van Ab) en hem meegenomen naar Engeland. Daar heeft hij een foto gemaakt van het kunstwerk op de oude startbaan in Ludford Magna, de voormalige RAF basis van het 101 Airborne Squadron. Het onderschrift onder de foto luidt : LM325 kwam vandaag in scherven weer thuis op de basis.“
jar90z7l4g57bdvqftjc1rcap
De gebeurtenissen van die nacht hebben ook Ab niet onberoerd gelaten. De laars van de piloot, de vlammen, het geluid van de overvliegende toestellen, het uitvallen van de motoren, de laatste 8 minuten van de bemanning, blijven voor altijd in het geheugen van Ab opgeslagen. Wanneer er gevraagd wordt naar ingrijpende gebeurtenissen in zijn leven, dan komt dit verhaal altijd naar boven, maar het heeft ook zijn positieve kanten.
“Ik heb het verhaal bij de adoptie van het monument, op uitnodiging van basisschool de Triangel, vertelt aan de kinderen. Ze waren muisstil en luisterden heel aandachtig. Het was een ontroerend moment voor mij, toen een meisje naar mij toe kwam en vroeg: ‘Opa, was u echt 11 jaar oud?’“
“Het is erg goed, dat de kinderen van de Triangel het monument met de propeller hebben geadopteerd en onderhouden, samen met oud-marinier Hans Janssen, een oud conciërge van de Triangel. Het doet me goed, dat ik nu op mijn 81e kan constateren, dat de herdenkingen worden voortgezet door de jongeren.“
En zo eindigt het prachtige verhaal van Ab.
Onderaan het talud van het viaduct Wilhelminalaan ten zuiden van de A73 wordt in de nacht van 22 op 23 juni aanstaande het neerstorten van de Lancaster en het omkomen van de bemanning herdacht en wordt de werkelijke locatie van het neergestorte vliegtuig gemarkeerd, zodat deze helden altijd in onze herinnering blijven voortbestaan.
Wilt u meer weten na het lezen van dit verhaal, kijk dan via de onderstaande links:
www.facebook.com/eightminutestobeuningen
