Ik heb haar een nieuwe verjaardagskalender gebracht. Met zwarte stift en duidelijke grote letters zijn alle voor haar belangrijke data ingevuld. Zo kan ze op tijd iemand vragen een kaartje te schrijven en te versturen of om even te helpen met het bellen.
Door juffrouw Raadgever
Ze vindt het gezellig als ik even blijf om een kopje thee te drinken. Samen in de keuken maken we het blad klaar. Op de hoek van het aanrecht begint ineens een apparaat te rammelen en spuugt een strook met in keurige pakjes verpakte tabletten uit.
Wat een uitvinding. Precies op het goede moment gaat het apparaat werken zodat ze zonder hulp van anderen, zelfstandig de medicijnen kan innemen. Ze moet het wel meteen doen want anders is ze het alweer vergeten!
Als we in de kamer zitten vertelt ze dat ze het gevoel heeft dat het de laatste tijd wel snel achteruit gaat. Eerst durfde ze nog wel in de omgeving met de rollator een rondje te wandelen maar het zicht wordt steeds slechter. In huis gaat het nog wel.
Daar weet ze waar alles staat als de hulp tenminste alles op de zelfde plek terug gezet heeft. Dat is zo vreselijk belangrijk want anders zoekt ze zich rot en blijkt het net even verderop te liggen. Inmiddels heeft ze boven voor het trapgat een hekje laten plaatsen zodat ze niet zomaar naar beneden kan kukelen als ze ’s nachts naar de WC in de badkamer moet.
Het is al weer even geleden dat de oudere dame me in vertrouwen nam
Het is moeilijk je voor te stellen hoe het is. Wanneer je altijd heerlijk in de natuur hebt gefietst en gewandeld en dan ineens thuis komt te zitten. Natuurlijk wist ze dat het er ooit van zou komen. Dat het allemaal wat minder zou worden. Maar dat heeft ze steeds vooruit geduwd. Diep van binnen had ze de hoop dat het ineens klaar zou zijn. Gewoon op een morgen niet meer wakker worden.
Helaas loopt het heel anders. Het besef dat ze slechter werd is begonnen met hoofd- en oorpijn. Ook ging ze steeds slechter zien. Ondanks de medicijnen werd het steeds erger. Zo erg zelfs dat ze veel dingen in haar huishouding niet meer zelf kon. Bijvoorbeeld haar medicijnen uit tellen en innemen. Alles werd uit de kast getrokken om haar te helpen zelfstandig te blijven.
Symptomen van Alzheimer
Want dat is wat ze wil. En toen kwam er ook nog bij dat ze de symptomen van Alzheimer kreeg. Het begon ermee dat ze vergeten was dat ze visite had gehad. Ze klaagde dat er nooit iemand kwam. Toch kwamen er dagelijks mensen bij haar om te helpen met de dagelijkse dingen.
Ik hoor het verdriet in haar stem als ze me voor de zoveelste keer vertelt dat het maar goed is dat haar hondje een paar maanden geleden overleden is. Een hele zorg minder maar, ze mist hem zo verschrikkelijk. Er valt een stilte waarin we beiden aan haar hondje terug denken.
Ze zucht. Dan vraagt ze of ik haar kan helpen. Graag zou ze in haar tuin zelf de planten water willen geven maar ze kan de grote groene gieter niet meer door het huis tillen zonder enorm te knoeien.
Samen bedenken we een oplossing. Als we de tuinslang nu eens doormidden knippen en aan de buitenkranen in de voor- en achtertuin vastmaken dan hoeft ze alleen het draaistuk van het kraantje uit de keukenla te pakken en die erop klikken en sproeien maar. Maar dan heeft ze nog een koppelstukken en een extra handsproeier nodig.
Als de thee op is ga ik op pad. Jammer, ze wilde niet mee. Een uurtje later staat ze glunderend haar tuintje te sproeien. En zo wordt voor alles een oplossing gezocht.
Maar het verdriet wordt steeds groter
Dit had ze niet bedacht voor zichzelf. Midden tussen de stemmen van onbekende mensen en het schuiven van stoelen en gerinkel van serviesgoed ervaart ze uren van eenzaamheid.
Ze vertelt me, achteraf gezien, in een van haar laatste weken hoe zwaar het is om oud te worden en in haar eigen huis te zijn. Ze had het zich anders voorgesteld. O, iedereen is heel lief en zorgzaam maar het hele huis is vol met elke keer weer een andere hulpverlener.
Het is onmogelijk gebleken om alle hulp te geven die nodig is. Ze moet toegeven dat het zo niet langer kan. Ze is nu bijna helemaal blind en ze stemt er mee in dat ze twee dagen in de week naar een verzorgingshuis wordt gebracht voor een dagopvang. Voor haar helemaal een onbekende omgeving.
Ze is bang. Ze heeft geen idee hoe het gebouw er uit ziet. Laat staan hoe het in elkaar zit. De verzorgsters ontvangen haar heel vriendelijk en brengen haar naar een ruimte vol geluiden. Midden tussen de stemmen van onbekende mensen en het schuiven van stoelen en gerinkel van serviesgoed ervaart ze uren van eenzaamheid.
Uren van angst en onveiligheid
Ze heeft geen idee waar de WC is. Het besef dat ze niet meer zelfstandig naar de WC kan is de druppel. Ze raakt in paniek maar durft niets te vragen, ook niet als ze haar plas niet meer op kan houden. Daarom geweigerd veel te drinken met het gevolg dat ze als lastig wordt gezien.
Ze voelde het. Dit is wat ze niet wil. Als ik haar thuis nog een opzoek zegt ze meerdere keren dat ze het zo wel goed vindt met haar leven. Ze spreekt vaak de wens uit dat ze niet meer wakker wil worden de volgende dag. Van een zelfstandige vrouw die wist wat ze wou, verandert ze in een verdrietig hoopje mens. En nu is ze er niet meer.
Het blijkt maar dat hoe groot de wens ook is om als oudere in je eigen omgeving te kunnen blijven het soms heel verdrietig en zelfs vervelend kan uitpakken. Hoe goed alle hulpverlening ook zijn best doet.
Kijk en daar zit ik dan weer mee als je weet dat dit verhaal niet een op zichzelf staand verhaal is.
Met vriendelijke groet juffrouw Raadgever
