In Nijmegen-West en Weurt zijn 15 vergunning plichtige bedrijven relevant voor de luchtkwaliteit. Dat blijkt uit een inventarisatie van bedrijven met luchtemissies in dit gebied. Bij twee daarvan – asfaltcentrale APN en de Nijmeegsche IJzergieterij (NIJG) – zijn dit jaar overschrijdingen geconstateerd van toegestane grenswaarden. Daarop zijn handhavingstrajecten ingezet. Uit de inventarisatie blijkt dat ook bij twee andere bedrijven het geval. Bij een derde bedrijf wordt de vergunning geactualiseerd. Naast de 15 vergunning plichtige bedrijven zijn nog 18 bedrijven tegen het licht gehouden waarbij het effect op de luchtkwaliteit beperkt blijkt.
De inventarisatie maakt onderdeel uit van een brede aanpak om de luchtkwaliteit in Nijmegen-West en Weurt verder te verbeteren. Daarvoor werd deze zomer al besloten tot uitgebreide metingen van de luchtkwaliteit in het gebied. Dat gebeurt in overleg met de gemeente Beuningen. Bij het opstellen van dit Meetplan Luchtkwaliteit zijn ook verschillende wijkorganisaties betrokken.
Deze inventarisatie van relevante bedrijven is extra actueel geworden door recente overschrijdingen van APN en NIJG en de daardoor toegenomen bezorgdheid bij omwonenden en gemeenteraden en colleges van burgemeester en wethouders van Nijmegen en Beuningen.
10 procent
Deze bezorgdheid is niet nieuw. Ook in het verleden waren er zorgen over de luchtkwaliteit in Nijmegen-West en Weurt, die daarom al veelvuldig is gemeten. Die luchtkwaliteit blijkt de afgelopen jaren sterk verbeterd. Dit komt vooral door de sluiting van de energiecentrale en een aantal andere bedrijven en verbeteringen van bedrijfsprocessen en milieumaatregelen bij bestaande bedrijven. Daarmee is de industrie op dit moment voor ongeveer 10 procent verantwoordelijk voor de negatieve gezondheidseffecten door luchtvervuiling.
In deze inventarisatie is met name gekeken naar de uitstoot van de belangrijkste stoffen die een effect op de gezondheid en leefkwaliteit van inwoners kunnen hebben. Dan gaat het vooral om uitstoot van stikstofoxiden (NOx), fijnstof, geur en ook benzeen en PAKs, waaronder naftaleen. Van de bedrijven waarvoor de gemeente vergunningverlener is, is gekeken naar de vergunningen, de emissie-eisen, emissiemetingen en de milieucontroles van de afgelopen vijf jaar.
Bedrijven primair verantwoordelijk
Daarbij blijkt de regelgeving op dit gebied complex. Er gelden landelijke regels (bijvoorbeeld landelijke Activiteitenbesluiten) en afhankelijk van het type bedrijf, zijn verschillen overheden bevoegd gezag. Van de nu tegen het licht gehouden bedrijven is de gemeente bevoegd gezag (en vergunningverlener) voor zeven bedrijven en de provincie voor acht. De bedrijven zijn zelf primair verantwoordelijk om zich aan die vergunningvoorschriften te houden. Dat is landelijk vastgelegd. Omgevingsdiensten zien voor de bevoegde gezagen (gemeente of provincie) toe of de bedrijven aan deze verplichting voldoen.
Scherpere controle
Uit de inventarisatie blijkt er meer ruimte dan nu is gebruikt, om bestaande landelijke regelgeving specifieker in vergunningen op te nemen en daar op te controleren. Ook kan de gemeente – als ze dat wil – vaker bij bedrijven metingen laten verrichten door bijvoorbeeld de Omgevingsdienst.
Naar aanleiding van de overschrijdingen door APN wil het college ook de manier waarop de hele vergunningverlening en het toezicht en de handhaving is georganiseerd extra onder de loep nemen. Hiervoor geeft het college op korte termijn een opdracht aan een extern bureau.
Bij drie bedrijven die onder gemeentelijk toezicht vallen, lopen al specifieke acties. Zo krijgt APN strengere voorschriften en een meetverplichting voor PAK en benzeen opgelegd en wordt het bedrijf verplicht een geuronderzoek uit te laten voeren. Draad Nijmegen B.V. heeft een nieuwe milieuvergunning aangevraagd, als gevolg van een aantal veranderingen in het bedrijfsproces. Waar nodig worden hierin ook aanvullende voorschriften opgenomen ten aanzien van emissie, meet- en rapportage- en onderhoudsverplichtingen voor lucht en geur. Tegen het Huisdiercrematorium loopt een handhavingstraject naar aanleiding van geurklachten en een overschrijding van de NOx-uitstoot en bij Duynie/Novidon aan de Handelsweg blijkt de vergunningssituatie onvoldoende inzichtelijk. Deze wordt geactualiseerd.
Samenwerking
Omdat van alle relevante bedrijven een aantal onder gemeentelijk toezicht en andere onder provinciaal toezicht vallen, wordt de samenwerking tussen de gemeenten Nijmegen en Beuningen en de provincie Gelderland verder geïntensiveerd. Inzet is om ten aanzien van de geïnventariseerde bedrijven in het vervolg als drie overheden gezamenlijk op te trekken.
Waar dat relevant is, zal de gemeente ook samenwerking met andere gemeenten zoeken. Dit is al gebeurd met andere gemeenten met asfaltcentrales. Daarbij hebben we gezamenlijk het ministerie gevraagd de landelijke regelgeving hieromtrent nog eens tegen het licht te houden. De staatsecretaris heeft hierover inmiddels laten weten bereid te zijn deze regelgeving zo nodig aan te passen.
