Aardappels moeten na twee weken uitstel echt uit de grond

Aardappeltelers op bepaalde typen grond (zand en löss) moeten zondag toch echt hun aardappels hebben geoogst, willen ze strafmaatregelen voorkomen.

Aanvankelijk hadden de aardappels 1 oktober al uit de grond moeten zijn, maar landbouwminister Piet Adema schoof die deadline na een motie uit de Tweede Kamer twee weken vooruit. Volgens veel boeren is dat nog steeds te vroeg.

“Het is symboolpolitiek, wij hebben minimaal tot begin november nodig”, zegt Bert Merx, aardappelteler uit het Limburgse Bocholtz. Hij wijst op het natte voorjaar dat voor vertraging zorgde. “De hele oogst is opgeschoven. Die deadline is technisch onhaalbaar.”

Boeren die na 15 oktober aardappelen oogsten, overtreden niet de wet, maar worden het volgende jaar wel gekort op de hoeveelheid meststoffen die ze kunnen gebruiken. Dat kan uiteindelijk zorgen voor verschraling van de grond en mogelijk lagere opbrengsten en kwaliteit.

De regels zijn bedoeld voor het verbeteren van de waterkwaliteit, een belofte die de Nederlandse regering op Europees niveau heeft gedaan. Boeren die aardappels hebben geoogst, moeten tijdig gewassen planten die een deel van de overgebleven meststoffen uit de grond halen, zodat ze niet in het water terechtkomen. Als de korting bovenop andere maatregelen komt, verwacht Merx een kwart minder te kunnen bemesten. “Dat resulteert in een lagere opbrengst. Het zou omgerekend toch om enkele honderdduizenden euro’s minder kunnen gaan”, stelt hij.

Merx ziet meer in innovatie om water schoon te houden, zoals een zoektocht naar aardappelsoorten die minder mest nodig hebben en klimaatbestendig zijn. Ook zouden biologische hulpmiddelen, die aardappelen bijvoorbeeld helpen bij het opnemen van voedingsstoffen of de groei van het wortelstelsel, uitkomst kunnen bieden, denkt hij.

Sectorspecialist Akkerbouw Arjen Brak van de LTO verwacht dat er nog heel wat boeren zijn die hun aardappels later van het land halen. “Het heeft akkerbouwers waarschijnlijk wat ruimte geboden, maar is nog geen oplossing”, zegt hij over de extra tijd. “Ik was gisteren op werkbezoek bij een man die aardappelen heeft op zand en hij gaf aan dat ze tot 15 november nodig hebben om te oogsten.”

Dit jaar laat volgens Brak goed zien waarom landbouw met vaste deadlines niet goed werkt. “Het was een heel nat en koud voorjaar en daarom zijn gewassen laat gepoot en gezaaid. Maar een gewas heeft wel een bepaald aantal dagen nodig om te groeien. De kern is dat de natuur zich niet aan een kalender houdt.”