Geen bijen, geen appels; onderzoek naar bestuiving van fruitbomen

Bijen verzamelen nectar en stuifmeel van bloemen en zorgen zo voor bestuiving van fruitbomen. Want zonder bijen, geen appels. Bijenexperts onderzoeken of er wel voldoende bijen aanwezig zijn om al onze appelbomen goed te kunnen bestuiven en welke soorten daar aan bijdragen, en iedereen kan daaraan meedoen!

Veel mensen denken bij bijen aan een bijenkorf met een imker die daar honing uit haalt. Dat zijn honingbijen. Maar wist je dat er in Nederland meer dan 360 ‘wilde’ bijensoorten leven? Wij zijn voor veel van ons voedsel afhankelijk van deze wilde bijen. Bijen zijn namelijk heel belangrijk voor onder andere de bestuiving van fruitbomen. In het voorjaar zitten fruitbomen vol met bloemen, ook wel bekend als bloesem, die bestoven kunnen worden. Na de bestuiving ontwikkelen deze bloemen zich tot vruchten. Planten vormen vruchten om hun zaden te beschermen en ze te laten verspreiden door dieren die de vruchten eten. Op deze manier kunnen bomen zich voortplanten.

Een appelboom kan zichzelf niet of nauwelijks bevruchten, daarvoor is stuifmeel nodig van bloemen van andere bomen. Dit noemen we kruisbestuiving. Bijen kunnen deze kruisbestuiving goed op gang helpen, doordat ze veel verschillende bloemen bezoeken om nectar te verzamelen. De zoemende vrienden nemen daarbij het stuifmeel van planten en bloemen mee naar de volgende bloemen, en zorgen daarmee voor voldoende bestuiving, en dus voor voedsel voor ons.

Helaas gaan de aantallen bijen de laatste jaren sterk achteruit. Bijen hebben enorm te lijden onder intensieve landbouwmethoden, bestrijdingsmiddelen die gebruikt worden, verstedelijking en ons groenbeheer. Hierdoor missen fruitbomen waarschijnlijk steeds vaker een helpende hand bij de kruisbestuiving. Hoe het met de bestuiving staat in appelbomen willen Naturalis en Landschapsfonds Holland-Rijnland graag weten en daar is hulp bij nodig!

doet onderzoek bij appelbomen door heel Nederland naar de bestuivingskracht van bijen. Bijenexperts hopen er met het Fruitige Bijtjes Onderzoek achter te komen of er wel voldoende bijen aanwezig zijn om al onze appelbomen goed te kunnen bestuiven, en welke soorten daar precies aan bijdragen. Het leuke is dat iedereen kan meedoen aan het Fruitige Bijtjes Onderzoek! Jij kunt ook meedoen door bijen te tellen wanneer de appelbloesem in bloei staat, en door te kijken naar de kwaliteit van het fruit na de oogst. Het is niet alleen leuk om te doen, maar ook ontzettend belangrijk. Met behulp van deze gegevens kunnen onderzoekers de bijen beter beschermen, en kunnen wij hopelijk nog lang genieten van smaakvolle appels van eigen bodem.

“Nederland is kampioen biodiversiteitsverlies als we naar de cijfers kijken”, zo stelt Koos Biesmeijer, bijenexpert bij Naturalis. "Maar dat kunnen we veranderen, te beginnen bij onze eigen omgeving." Zo kun je bijdragen aan het Fruitige Bijtjes Onderzoek, via je eigen boomgaard of appelboom in je tuin, of via een boomgaard in de buurt.

Meedoen met het onderzoek kost twee keer per jaar maximaal een uurtje van je tijd. Nu de appelbloesem in bloei staat, moet er gekeken worden naar de hoeveelheid en soorten bijen die de bloesem bezoeken. In het najaar moet er gekeken worden naar de kwaliteit van de appels, hoe goed zijn de appels bestoven. Op deze manier komen onderzoekers te weten hoe belangrijk de bloembezoeken van bijen zijn voor de kwaliteit van de appels.

Geef jouw waarneming door via het Bijentelformulier en op het Appeltelformulier .