Watersnood Documentaire 1926 van Jos Kruisbergen: Een Meesterwerk
De bewoners van Nederasselt waarschuwden al geruime tijd voor de zwakke Maasdijk. Toch durfden rentmeesters Festen en Bruisten rustig achter de dijk te gaan slapen, vertelt Koos Schel. Maar tien dagen later werd hun zorgeloosheid fataal: de dijk brak en het water stroomde onstuitbaar het Land van Maas en Waal binnen. In Alphen, het diepste gedeelte, stond het water drie tot vier meter hoog.
Ooggetuigen doen hun verhaal
In een indrukwekkende documentaire vertellen ooggetuigen 45 jaar geleden hun aangrijpende verhaal voor de camera van cineast Jos Kruisbergen.
Een angstige nieuwjaarsdag
Wimke Willems uit Ewijk herinnert zich de ramp als de dag van gisteren: "Het was nieuwjaar en we hadden gekaart tot 's morgens half zeven. Om half acht gingen we naar de kerk. Toen we de kerk uitkwamen, besloten we met vier man op de fiets naar Nederasselt te gaan. Daar zagen we een gat in de dijk van zeker honderd meter breed."
De situatie verslechterde snel. De marechaussee kwam hen tegemoet en sommeerde hen om te vertrekken, omdat de dijk steeds verder afbrokkelde.
De strijd tegen het water
Johan Beekuizen uit Winssen woonde langs het Boortje en vertelt: "Mijn vader zei: ‘Laten we een dam in de sloot leggen, dan kunnen we nog lang naar elkaar toe komen.’ Maar het water kwam sneller dan verwacht en rolde al het dorp binnen."
Ook Van der Hagt, die in de polder woonde, beleefde angstige momenten. "De pontenreis kwam hierheen om het vee op te halen. Twee grote platte boten werden gebruikt. Het vee moest door de gang de boot in."
Verwoesting en overleving
Jos Kruisbergen laat in zijn documentaire de indrukwekkende verhalen zien van mensen die de ramp aan den lijve ondervonden. Het stormde, het regende en de wind joeg de hoog oplopende golven tegen de huizen. Losliggende boomstammen van de klompenmakers sloegen tegen de muren aan. "De huizen zakten als lucifershoutjes in elkaar," vertelt Chris Toenders.
In Alphen werd de situatie zo nijpend dat de genie ingreep en twee dijken opblies. Albert de Graaf uit Alphen hield een dagboek bij over de gebeurtenissen en deelt zijn herinneringen in de film.
Historische beelden en een vleugje humor
Kruisbergen zou Kruisbergen niet zijn als hij geen humor in de film zou verwerken. De documentaire wordt afgewisseld met unieke archiefbeelden die hij zelf kocht bij de omroep en verwerkte ook privéfoto’s. De film geeft een prachtig tijdsbeeld van een ramp die zich bijna 100 jaar geleden voltrok en is van immense historische waarde.
Voor meer informatie over de documentaire en vertoningen, bezoek www.2bg.nl.
