Vroeger op de basisschool werd mij geleerd dat er ongelijkheid is in de
wereld. Vaak volgde beeldmateriaal van derde wereldlanden. Onbedoeld
associeerde ik ongelijkheid als iets dat heel ver is. Iets dat in
Nederland simpelweg niet voorkomt. Nu ik ouder ben, weet ik helaas
beter. Ongelijkheid is dichterbij dan we denken, al op de hoek van onze
straat of in onze ‘super’. Daar waar gratis voedsel en een dakloze
gescheiden blijven door enkel gangpad 11 en een chagrijnige caissière.Door Thomas Luttikhold
Versgarantie
Een bepaalde Nederlandse supermarktketen, die ook adverteert met de laagste prijsgarantie, adverteert namelijk met ‘de versgarantie’. Mocht je een product vinden met de houdbaarheidsdatum van vandaag óf morgen, dan krijg je dit product gratis! Je hoort het goed: GRATIS! Vlees, vis en kaas liggen er gewoon voor nop. De boer kun je niet grover beledigen. Een grotere middelvinger kunnen wij als Westers land bijna niet geven tegenover landen waar honger heerst. Wat mij nog het meest dwars zit: is dat een dakloze die honger leidt nog geen 50 meter verwijderd is van een plek waar gratis voedsel ligt.
‘Who to blame?’
Het moge duidelijk zijn dat hier iets faliekant fout gaat, maar ‘who to blame’? Het neigt ernaar dat de hoge piefen van de desbetreffende supermarkt in een pijnlijke spagaat zitten. De concurrentie is moordend en daardoor moeten de klanten worden gelokt met de ‘versgarantie’. Dit botst natuurlijk gruwelijk met een anti-food waste beleid. Om ‘vers’ te garanderen worden producten een dag voor de houdbaarheidsdatum uit de schappen gehaald. Lukt dit niet, dan mag je ze gratis meenemen. Handig, want dan gooit de supermarkt minder weg. Op papier leuk bedacht, maar in de praktijk complete chaos. Je kan je voorstellen dat gratis werkt als een rode lap op een stier. Een ware toeloop, waardoor het personeel in de stress schiet als een “vieze zwerver” €100 aan gratis boodschappen weet te vinden. Zij voelen zich genoodzaakt om pardoes een winkelverbod uit te delen. Gratis! Want ja, dat is natuurlijk ook weer niet de bedoeling.
Respect
Soms vraag ik mij af waar het überhaupt allemaal nog over gaat. De wijzende vinger, waar wij in Nederland zo gek op zijn, gaat in dit geval echt niet richting de supermarkt of de consument. Wellicht naar het systeem, want één ding is duidelijk: het respect voor voedsel zit op een historisch dieptepunt. Voedsel heeft een functie: en dat is niet hoeveel geld je er mee kan verdienen, maar hoe het zo optimaal mogelijk gebruikt kan worden. Eten moeten we allemaal, ook die dakloze op de hoek van de straat. Voor mij is de waarde van voedsel dan ook niet het prijskaartje dat er aan hangt, maar het zeldzame beetje geluk dat je iemand kan geven die er écht behoefte aan heeft. Schijnbaar hoef ik daarvoor alleen producten een paar meter van A naar B te slepen. En och, een winkelverbod? Daar lig ik niet super wakker van.
